BAHAN
JAMITA/KHOTBAH
1
JOHANNES 4: 16b-21
Tema:
SIAN HOLONG DO TARIDA NA DI BAGASAN JESUS HITA
(Pdt. Jusuf Hutapea)
I. Patujolo
Andorang
so tapabagas impola ni turpuk on, jumolo majo tatangkasi taringot tu buku sada
Johannes on, asa boi paampithon pangantusionta taringot tu turpuk jamitata on.
Ia buku sada Johannes on torop do angka ahli theology manolopi namanurat ima apostel Johannes. Tarida do i sian
buktibukti penulisan na mansai domu dohot Evanggelium Johannes. Dos do pokok
penekanan/ondolan ni Evanggelium Johannes dohot tolunsa buku Johannes on, ima
taringot tu agave “holong”, phos “terang”, zoe “hidup/hidup kekal” dohot “meno:
“tinggal di dalam.” Ndung ari Pentakoste ndang hea be adong barita ni apostel
Johannes di Jerusalem, tung pe mungkin tingki gabe peserta Sidang di Jerusalem
muse ro ibana (Ul.Ap. 15:6). Ido gabe sada bukti na di Asia Kecil do ibana
mangkobasi, hususna di Efesus. Jala godang do buktibukti naboi dipatupa laho
patoranghon hasintonganna marhite, kesaksian Yustinus Martir, Ireneus
(bapak-bapak Gereja dibuat sia buku Ecclesiastical
History V, xxiv.hlm. 3). Dungi muse molo tajaha buku Pangungkapon jelas do
i disurat Pemimpin natinggal di huta Asia Kecil manang tepatna Efesus. Ido
umbahen penekanan ni turpuk on tu hatiuron “phos”
dohot holong “agave” ala
marningot moralitas ni halak di huta Efesus tung lumlam do. Kuil di Efesus
terkenal do Kuil Diana 127 tiang na balga jala timbona 60 kaki manang tanona
ingan ni kuil Diana 425x220 kaki bidangna (jojot didok goarna Kuil Diana yang
Agung). Huta on inganan ni angka sibabi jalang do alai berkedok agama. Mardomu
muse huria Efesus napinangkulingan ni turpuk on pe tung marajalela do ajaran gnostik (pengetahuan lebih unggul
daripada kebajikan). Sekte gnostik
ima filsafat taringot tu eksistensi, jala menyusup tu huria di Asia Kecil di
zaman ni si Johannes. Tung manegai do sekte on tu huria i, ala ajaranna menolak
inkarnasi, ala didok sekte on ndang
mungkin materi boi bergabung tu na ilahi
(Allah dalam daging). Dosetisme ekstrem mandok Jesus ndang
jolma alai holan Teofani (penampakan ilahi yang berkepanjangan). Jala adong
muse Dosetisme moderat mandok, Jesus
anak ni Jolma (Maria dohot Yusuf), jala songgop Kristus tu ibana tingki
tardidi. Nadua ajaran na lipe on ma diserang si Johannes umbahen pola
disurathon buku na naparjolo on (2:22; 4:2, 3; 5: 5,6). Jala laho patoguhon
huria i diondolhon ma ngolu ni naporsea i ingkon tongtong di bagasan agave “holong”, phos “terang”, zoe “hidup/hidup
kekal” dohot “meno: “tinggal di
dalam”. Ido umbahen di turpuk on diondolhon apostel Johannes taringot tu holong
na dibagasan Debata ndang holong na asing. Marhite holong do andul nasida
marasing sian halak na asing na adong diluat i.
Marhite sermon
on naeng ditogihon hita mangantusi holong versi ni Debata. Sian
holong do tarida tutu ngolu ni angka naporsea naung di bagasan Jesus Kristus.
Manang sada indicator ni halak
Kristen na di bagasan Jesus. Gabe sada halak naporsea jala anggota ni Huria
ndang holan sekedar mengaku Jesus Tuhan jala manjalo tradisi haKristenon. Tontu
sada hal na absolute manang namutlak
ingkon tarida Jesus natahaporseai dibagasan ngolunta marhite holong. Mangkatai
taringot tu holong nunga tung jotjot tapatupa i di bagasan parsaoranta ganup
ari. Parsaoran na maraleale, na marhuria nang na markeluarga. Di ayat 7 dijolo
ni turpuk on sai songon namambujuk do panurat ni Buku on mandok: “hamu angka
dongan, masihaholongan ma hita, ai sian Debata do haholongan i, jala ganup
namarholong ni roha ima naung tubu sian Debata jala ditanda do Debata.” Holong
ma gabe suhatsuhat ni halak natutu di bagasan Debata manang Jesus Kristus. Asa
boi lam tapaheba, tapamanat ma marhite hatorangan ni turpuk na namangihut:
II.
Hatorangan Ni Turpuk
1. Ngolu Na Dibagasan
Holong Na Dibagasan Debata Do I (ay. 16b)
Ala
Debata i ima holong (kasih),
pelajaran narumingkot naeng sitiruonta sian Ibana ima holong ni roha. Di
bagasan holong ma hita gabe tarida namangolu di bagasan Debata marhite Jesus
Kristus. Holong gabe dasor/fondasi ni
sude patik na dilehon tu naporsea: “ai
hagogok ni saluhut patik do hata na sandok on: Haholongi donganmi songon dirim!”
(Gal. 5: 14; bdg. Rm. 13:8). Mangahologi dongan jala ndang mamentinghon diri
sandiri ndang ulaon namura. Boasa? Ala
maralo tu bangko ni jolma nasai mangharingkoti (mementingkan) diri sandiri manang roha diri. Ido umbahen dilehon
tingkin saleleng mangolu marsiajar manghaholongi dohot mangulahon holong. Molo
tapardalam arti ni turpuk Galatia 5: 14
i, nanaeng didok gabe hatoban ni dogan marhite napatupahon holong.
Turpuk on tung
mura do antusan molo tapamanat jala tajaha marulangulang. Sada na menarik di
ayat 16b didok: ~O qeo.j avga,ph evsti,n (God is love) lapatanna: Allah adalah kasih jala di bahasa Batak
didok Debata do holong i, jadi diuduti ma dohot hata kai/and/also (conjunction
coordinating) panghubung menyelarashon antara O
qeo.j avga,ph evsti,n dohot o` (artikel kasus nominative maskulin/ marlapatan: orang yang), boi ma dohonon Debata do holong i, jala jolma na di
bagasan holong, ima na tontong tinggal di bagasan Debata (o` me,nwn evn th/| avga,ph| evn tw/| qew).
Unang dibalik, gabe na “di bagasan Debata tetap di bagasan holong.” Alai na dipangke hata: na di bagasan Holong do na tetap
di bagasan Debata. Marlapatanmai, na so dibagasan holong berarti ndang
dibagasan Debata. Jadi holong na dipangke ima holong | avga,ph ndang holong eros, filia manang storke. Holong namarharoroan sian Debata jala holong ni Debata do.
Jadi arti ni holong on, menurut iba sandiri sangkral do. Ala holong i produk manang pangkorhon ni
ngolu na di bagasan Debata do. Porlu ma antusanta holong na dimaksud di turpuk on ndang dos dohot namarsilehonlehon.
Ai boi do marsilehonlehon tanpa holong, alai ndang boi manghaholongi tanpa
masilehonlehon. Ido umbahen didok di 1 Korintus 13: 3 i: “Jala tung sura
hubasabasahon saluhut artangku jala hupasahat daginghu, asa ditutung, tung na so
marguna i di ahu anggo so parholong ni roha ahu.” Holong i ndang holan
namasilehonlehon songon holong storke,
filia manang holong namarpangansi (eros),
alai holong na haruar sian ngolu ala na di bagasan Debata ngolu i (usul asa
mura taantus perbedaan ni holong na dimaksud di turpuk on boi do tajaha di
Johannes 21: 15-17, ditingki Jesus mandok tu si Petrus di haholongi (agavetos) ho do ahu nina Jesus alai sai
dialusi dohot ido Tuhan holong do rohangku (philo
berasal dari kata philia/family)
ido boasa pola sampe tolu hali disungkun. Alai di bahasa Batak dohot Indonesia ndang
tarida perbedaanna ala memakai istilah nasama ima: kasih/holong). Berarti tanpa ngolu di bagasan Debata ndang hea
sahat tu tahap holong avga,ph.
Sian haporseaon nasintong do boi haruar holong
na sintong.
2.
Tanda Ni Ngolu Na Di Bagasan Holong Ndang Mabiar (ay. 17-18)
Molo
na tutu do holong ni Debata do holong na tapatupa i didok ndang adong biar.
Ndang mabiar hita di portibion, ala adong do haporseaon taringot tu panguhuman.
Berarti holong na tutu di bagasan Debata ima holong di bagasan haporseaon
taringot tu panguhuman ndang holong na membabibuta manang namangangkat di
hagolapon. Alai holong na didorong dohot
diparbuehon haporseaon tu ari parpudi. Di ayat 18 didok fo,boj ouvk e;stin evn th/| avga,ph jadi
terjemahan na lebih dekat dohot teksna “biar ndang adong di bagasan holong ni
roha i”. Jadi holong i marojahan sian haporseaon dohot pangkiriman taringot tu
paruhuman di ari parpudi. Ido umbahen ndang adong biar di holong i ala ndang pokus tu
portibion alai pokus tu ari parpudi do. Jadi patupa ulaon holong ingkon
tongtong do di bagasan marhiras ni roha ala mangkirim manang marhaporseaon
taringot tu haroro ni Jesus di ari paruhuman i.
3. Dasor Ni Holongta Ala
Ni Holong Ni Debata (ay. 19)
Hea do ra tabege
ende na mandok: “Mengasihi-mengasihi
lebih sungguh, mengasihi-mengasihi lebih sungguh. Tuhan lebih dulu mengasihi
kepadaku, mengasihi-mengasihi lebih sungguh.” Pendek do hata ni ende on
alai tung bagas do impolana. Dasor ni holongta ala naung parjolo do Debata
manghaholongi hita. Jadi ndang adong alasan sasintongna mandok songon dia do
holonga sipatupaon? Ala nunga parjolo Debata mambahen tiruan
taringot tu holong tu hita. Jala molo tahaholongi pe donganta, ndang ala ni
donganta i on i, alai ala ni Debata do. Ido umbahen didok di Kolose 3: 23 “Sian rohamuna ma ulahamu nasa sibahenon mu, songon na tu
Tuhan i, nda na tu jolma.” Jadi ndang adong alasanta ndang boi tahaholongi
donganta tarlumobi musunta. Alai ndang ala ni
jolma hita manghaholongi, alai ala ni Tuhan i do. Kebaikan/holong ni Tuhan
cukup manutupi hahurangan ni saluhut jolma. Gabe sampe dipatudos Jesus do halak
naporsea i dohot pardosa, didok: “Ai molo dihaholongi hamu namanghaholongi
hamu, parulian diama i di hamu? Ai angka parjahat pe dihaholongi do jolma
namanghahologi ibana.” Jadi porlu do rimanganta, aha do nagabe dasor ni
holongta? Molo ndang holong ni Debata nagabe dasorna tung namaol do holong ni
roha i ulahononta. Ai molo jolma manang situasi do dasorna, berarti holong i pe
situasional do, manang holan tu halak na tertentu do. Alai
dasor ni holongta manghaholongi donganta holan ala parhiteando manghaholongi
Debata.
4. Molo Tutu
Tahaholongi Debata Tarida Do I Sian Holong Tu
Dongan Jolma (ay. 20-21)
Dibagian
na parpudi on diarahon ma laho mangantusi pembuktian taringot tu natutu do
adong holong di hita. Tarida do bukti ni holongta tu Debata marhite
namanghaholongi donganta jolma. Dos ma i, ndang tahaholongi Debata molo ndang
tahaholongi dongan jolma. Molo didok: avgapw/ to.n qeo.n “huhaholongi Debata”
alai dihosomi (mish/|(=to hate, membenci)
donganna, ai pargabus (yeu,sthj/mengatakan
yang tidak benar). Jadi na so manghaholongi donganna jolma sasintongna ndang
manghaholongi Debata. Jadi molo pe dalam pengakuan didok di haholongi, alai
mandok na so tutu do ibana disi. Ukuran kebenaran ni na manghaholongi Debata
tarida do sian namanghaholongi donganna.
III.
Refleksi
Molo
pinamanat do ngolu ni halak Kristen nuaeng siapata nunga maol bedahonon halak
Kristen dohot na so Kristen. Ingkon namamboan tandatanda haKristenon manang
tarida sian tradisi Kristen nama boi gabe ditanda halak na Kristen. Boasa? Ala nunga sarupa be
rumang ni ngolu manang holong ni halak Kristen dohot na so Kristen. Ndang
tarida be ngolu na dibagasan holong. Holong nunga gabe holan hata manang slogan napatabohon begeon ni sipareon
dohot palambok ateate. Hape molo pinamanat nunga mahiang be holong i. Ndang tarida
be Debata molo holong do na gabe suhatsuhatna na dibagasan Kristus ngolu ni
angka naporsea i. Lungun do roha jala miris do ateate parbagasan i molo
pinamanat rumang ni ngolu ni halak Kristen naung lam mahiang holong i. Ndang
tarida be haholongon i diparsaoran. Ido umbahen jotjot huria i na didok
pamatang ni Kristus (the Body of Christ)
ndang holan luka tergores alai nunga terpotongpotong ala ni parbolakbolakan.
Hape sasintonga holong i ingkon boi do pasadahon parsaoran di bagasan Kristus. Didok
Jesus tanda na sisean ni Jesus manang siihuthon Jesus hita sian holong do i
tarida jala botoon ni portibion ma na halak Kristen hita (bdg. Joh. 13: 35).
Songon dia do haroa pangalaho manang rumang ni holong nanaeng tarida sian huria
i? Holong i naeng tapatuduhon marhite ngolu na lambas, holong i na sorta,
holong i ndang mangiburu, holong i ndang paburnaburnang diri jala ndang tenga,
holong i maradat, holong i ndang ahut, holong i ndang olo pangarimason, holong
i ndang pajujur najahat, holong i ndang las rohana mida hageduhon, holong i
manghalashon hasintongan. Jala holong i ndang olo salpu manang laos pidom sian
halak naporsea. Holong i do naumbalga sian saluhut jala hot do sahat tu ngolu
na so ra suda (bdg. 1 Kor. 13: 4, 13). Ima rumang ni holong nanaeng tarida sian
ngolu ni naporsea naboi gabe panindangion na porsea jala siihuthon Jesus hita. Didok Apostel Paulus, “tung na so marguna do ahu
molo ndang parholong ni roha ahu” (1 Kor. 13: 3b). Holong, ima gabe bahasa
naboi diida na mapitung jala dibege na nengel. Ala ni holong i boi do menyentuh sude indra
ni jolma. jala ngolu na so mian holong dos ma i ngolu na so mian di bagasan
Debata. Molo naeng idaon ni jolma do Debata di bagasan ngolunta, tapataridahon
ma marhite holong. Amen.
No comments:
Post a Comment